• Ana səhifə
  • Haqqımızda
  • Reklam
  • Əlaqə
  • Gündəm
  • Siyasət
  • İqtisadiyyat
  • Cəmiyyət
  • Araşdırma
  • Hadisə
  • Müsahibə
  • Mədəniyyət
  • Dünya
  • İdman
  • Maraqlı
  • Video
  • Gündəm
  • Siyasət
  • İqtisadiyyat
  • Cəmiyyət
  • Araşdırma
  • Hadisə
  • Müsahibə
  • Mədəniyyət
  • Dünya
  • İdman
  • Maraqlı
  • Video

İŞİD “Turan dəhlizi”ndə? - NƏ BAŞ VERİR [xfgiven_qirmizi] [xfvalue_qirmizi] [/xfgiven_qirmizi]

Dünya

3-04-2024, 16:00

İŞİD “Turan dəhlizi”ndə? - NƏ BAŞ VERİR


“Crocus City Hall”da törədilən terror aktı itki və faciə ilə bərabər, bir çox gerçəklikləri də ortaya çıxardı. Məsələn, hadisənin məsuliyyətini üzərinə götürən İŞİD terror təşkilatının artıq ənənəvi Yaxın Şərq arealından çıxaraq, Asiya mərkəzli fəaliyyətə başlaması barədə deyilənlər ilkin təsdiqini tapdı. Qeyd edək ki, son 6 ildə bu təşkilatın Mərkəzi Asiyaya yayılmaq strategiyasının olduğu, hətta ilk olaraq Tacikistanda tərəfdarlarını artıracağı, Çinə hədəflənmiş fəaliyyət üçün qurumun daxilində uyğur türklərinin sayının məqsədli şəkildə artırıldığı barədə təhlillər vardı. İŞİD-Xorasan transformasiyası bu strategiyanın nəticəsi idi. “Crocus City Hall” İŞİD-in yeni arealda ilk açıq genişmiqyaslı əməliyyatı oldu…

İndi İŞİD Mərkəzi Asiyaya yerləşməklə və burada özünə daha böyük baza toplamaqla, həm Çin, həm də Rusiya üçün ciddi təhdid mənbəyinə çevrilir. İraq və Suriya təcrübələrində bu təşkilatın fəaliyyətinin nəticələri, təəccüblü də olsa, daha çox Qərbin maraqlarına cavab verdi. Yeni hədəflər də elə Qərbin “diqqətində” olan ünvanlardır – Moskva və Pekin. ABŞ və Britaniya Rusiyanın və Çinin zəifləməsini istəyir və buna çalışırmı? Çalışır. ABŞ və Britaniya orta dəhlizə nəzarəti ələ almaq və burada güclənməyə çalışırmı? Çalışır. Qərbin hədəfləri Yaxın Şərqdən Avrasiyaya yönələn kimi İŞİD də dislokasiya dəyişdirir. Uzağa gedən nəticələr çıxarmağa çalışmırıq, bu, sadəcə bir faktdır.

İndi Orta Dəhliz politoloji mətnlərdə həm də “Türk xətti”, hətta bəzi İran mənbələrində hətta “Turan dəhlizi” kimi də adlandırılır. Bu halda, Qərbin bölgəyə türk topluluqları üzərindən daxil olmağa çalışmasından təbii heç nə yoxdur. Elə İŞİD də tərəfdarlarını Mərkəzi Asiya əsilli, xüsusilə uyğur türklərindən olan döyüşçülər hesabına artırır.

Bu əsrarəngiz paralellik bölgənin gələcəyi ilə bağlı nələr vəd edir?

Moskvadakı terrordan sonra sosial şəbəkələrin Azərbaycan seqmentində bu məsələlər barədə geniş müzakirə də açılmışdı. Məsələn, jurnalist Asif Nərimanlı Facebook profilində yazır ki, terror aktını İŞİD-Xorasan qruplaşmasının üzərinə götürməsi, yaxud onun üzərinə qoyulması və terrorçuların xüsusilə tacik əsilli olması bir versiyanı önə çıxarır: Yaxın Şərqdə “missiyasını” başa vuran İŞİD-in yeni ünvanı Asiya ola bilər.

““İslam dövləti” planının Yaxın Şərqdə “məğlub” olmasından sonra bu “ideya” “Böyük Xorasan” adlandırılan Cənubi – Mərkəzi Asiya bölgəsinə daşındı. 2015-ci ildə polkovnik Gülmurod Halimovun İŞİD-ə qoşulması ilə terror təşkilatı daxilində ciddi gücə çevrilən “tacik qrup” Yaxın Şərqdəki “məğlubiyyətdən” sonra “Xorasanda” daha aktiv şəkildə ön plana çıxmağa başladı. Görünür ki, 2017-ci ildən sonra terror planı Yaxın Şərqdən Asiyaya köçürülüb. İŞİD-Xorasan qruplaşmasının aktiv terror hücumlarına ABŞ-in Əfqanıstandan çıxmasından sonra başlaması da diqqətçəkən məqamlardandır. Qruplaşmanın son illər əsasən Rusiyanı – birbaşa Putini təhdid etməsi təsadüfə bənzəmirdi”.

A.Nərimanlı qeyd edir ki, Yaxın Şərqdəki qeyri-stabilliyin Cənubi – Mərkəzi Asiya coğrafiyasına köçürülməsi həm Rusiya ətrafında, həm də Çin və bu ölkənin üstünlük verdiyi nəqliyyat dəhlizlərində qeyri-stabilliyin yaranması ilə nəticələnə bilər: “Baş verənləri dəhlizlər uğrunda mübarizənin tərkib hissəsi kimi də dəyərləndirmək mümkündür”.

Pressklub.az-ın sualını cavablandıran təhlükəsizlik üzrə ekspert İlham İsmayılın fikrincə, İŞİD Moskvada törədilən terror aktında Rusiyanı əsas hədəf kimi götürməyib.

“Suriyada bütövlükdə darmadağın və məğlub olandan sonra İŞİD-in müəyyən bir qismi Əfqanıstan-Tacikistan sərhədində yerləşməyə məcbur oldular. Eyni zamanda, qlobal güclər lazım gəldikdə İŞİD-dən təzyiq vasitəsi kimi də istifadə edirlər”.

Müsahibimiz hesab edir ki, İŞİD Tacikistan və Əfqanıstan sərhədlərində möhkəmlənərək, bütün Mərkəzi Asiyaya təsir edə bilər: “Həmçinin Mərkəzi Asiyada İŞİD-in bu və ya digər şəkildə möhkəmlənməsi gərginliyin yaranmasına səbəb olacaq. Çünki bu bölgə Çinlə Rusiya arasında yerləşir və yeri gəldikdə, ərazidən həm Çinə, həm Rusiyaya təzyiq göstərmək mümkündür. Qlobal güclər bundan istifadə edə bilər. Eyni zamanda, Qərbə qarşı da həmin böyük qüvvələrin İŞİD-dən istifadə etməsi mümkündür”.

Beləliklə, dünyanın ən qorxunc terror təşkilatlarından biri Avrasiyada böyük oyuna daxil olur. Bu amilin bölgədə hansı vəziyyəti yaradacağı, proseslərdə hansı rolu oynayacağı yaxın gələcəkdə daha aydın görünəcək. Bəlli olan bircə budur ki, bir şəri yıxmaq üçün başqa bir şərə arxalanmaq hələ heç vaxt, heç kimə xeyir gətirməyib…

Qabil Abbasoğlu,
Mədinə Useynova - Pressklub.az

Oxunub: 114
Paylaş:
Digər xəbərlər

Hadisə

29-03-2024, 09:00

“Crocus City” dəhşəti və Rusiyadakı erməni lobbisi - VİDEO [xfgiven_qirmizi] [xfvalue_qirmizi] [/xfgiven_qirmizi]

Dünya

25-03-2024, 12:30

Rusiyada son 20 ilin ən qanlı teraktı: İŞİD Rusiyadan nə istəyir? - SİYAHI [xfgiven_qirmizi] [xfvalue_qirmizi] [/xfgiven_qirmizi]

Dünya

25-03-2024, 11:47

“Crocus City Hall”un bərpası beş ilədək vaxt apara bilər [xfgiven_qirmizi] [xfvalue_qirmizi] [/xfgiven_qirmizi]

Dünya

25-03-2024, 11:42

Avropa təşvişdə: Terror dalğasından qorxurlar [xfgiven_qirmizi] [xfvalue_qirmizi] [/xfgiven_qirmizi]

Dünya

14-08-2023, 09:15

Şirazda törədilən hücuma görə məsuliyyəti İŞİD terrorçuları öz üzərinə götürüb [xfgiven_qirmizi] [xfvalue_qirmizi] [/xfgiven_qirmizi]

Araşdırma
AYNA-nın növbəti OYUNU – Sürücüləri zinhara gətirən parklanma sistemi NİYƏ DƏYİŞMİR?
BEYNƏLXALQ UNİVERSİTET “SİNDROMU”... - Nazir Əmrullayev bu “kadrları” və belə universitetləri niyə “görmür”?
Sumqayıt Hospitalının həkimindən ŞİKAYƏT: Vətəndaşa təzyiq göstərən Elçin Bayramov kimə arxalanır?
Məhşur blogerin “Papağ” restoranları “Cart to card” sistemi işləyir?- Vergidən yayınma……
Adı nurçularla hallanan “Aral Group” şirkətindən şikayət var: işçiləri necə istismar edir...
Naxçıvanda abonentlə:"Bizi aldadıb, cibimizə girirlər"
Hadisə
30-06-2025, 18:42
Beyləqanda ölümlə nəticələnən yol qəzası baş verib
26-06-2025, 09:25
Sabirabadda ağır yol qəzasında üç nəfər ölüb
12-06-2025, 09:16
Sabirabadda mağazada meyit tapılıb.
10-06-2025, 17:34
Dərya qarpızdan zəhərlənməyib - Rəsmi
5-06-2025, 09:30
Əvvəl evini yandırdı, sonra özünə xəsarət yetirdi
29-05-2025, 12:37
Elgün həmin binadan yıxılıbmış - Rəsmi
Son xəbərlər
  • Dün, 14:03
    AYNA-nın növbəti OYUNU – Sürücüləri zinhara gətirən parklanma sistemi NİYƏ DƏYİŞMİR?
  • Dün, 12:18
    Yusif Yusibovun əməlləri ifşa olunur
  • Dün, 11:48
    Üç dövlət qəzetinin təşkilati hüquqi forması dəyişdirildi
  • Dün, 11:24
    BEYNƏLXALQ UNİVERSİTET “SİNDROMU”... - Nazir Əmrullayev bu “kadrları” və belə universitetləri niyə “görmür”?
  • Dün, 10:44
    Nəsimi bazarının yanında tikilən bina kimin himayəsindədir? İDDİA/VİDEO
  • Dün, 10:16
    Sumqayıt Hospitalının həkimindən ŞİKAYƏT: Vətəndaşa təzyiq göstərən Elçin Bayramov kimə arxalanır?
  • Dün, 09:11
    Məhşur blogerin “Papağ” restoranları “Cart to card” sistemi işləyir?- Vergidən yayınma……
  • 10-07-2025, 15:46
    Adı nurçularla hallanan “Aral Group” şirkətindən şikayət var: işçiləri necə istismar edir...
  • 10-07-2025, 14:21
    Naxçıvanda abonentlə:"Bizi aldadıb, cibimizə girirlər"
  • 10-07-2025, 13:19
     ƏMRULLAYEV RÜŞVƏTXORLARA `STAVKA` EDİR: Boğaza qədər çirkabın içində olsan da olar - DƏLİXANADIR, VALLAH...
  • 10-07-2025, 11:25
    Gədəbəyin icra hakimiyyətinin vəzifəli şəxsi qazini döyüb?- “Lexus”a minib, qaçdı…..-VİDEO
  • 10-07-2025, 10:45
    Qazaxın da icra başçı həbs edilir – müavinlər və digər vəzifəlilər də işin içində...
  • 10-07-2025, 09:57
    "OKUKLU HOLDİNQ" VƏTANDAŞLARIN PULUNU NECƏ MƏNİMSƏYİR?
  • 9-07-2025, 11:00
    Sabunçunun “qanunsuz sərvət” modeli – Adil Vəliyevin biznesi və xalqın susqunluğu
  • 9-07-2025, 10:00
    Abşeron rayonunda yaşıl ağacların kəsilməsini hansı məmur icazə verib?
  • 9-07-2025, 09:00
    Bu gün Azərbaycanda Diplomatiya Günüdür
  • 8-07-2025, 11:00
     Keçmiş deputat DƏLƏDUZLUQDA İTTİHAM OLUNUR - ÖZÜ İSƏ DEYİR Kİ...
  • 8-07-2025, 10:00
    “MedEra Hospital”da falçı otağı: Elnur Əli həkimdirmi?
  • 8-07-2025, 06:29
    “Azərişıq”ın 1 ayda 26, 3 milyonluq sifariş verdiyi şübhəli şirkət
  • 7-07-2025, 14:35
    Azərbaycan Dövlət Həkimləri Təkmilləşdirmə İnstitutuna rektor təyin olunub
  • 7-07-2025, 14:13
    Mədəniyyət Nazirliyinin tenderi dayandırıldı
  • 7-07-2025, 13:14
    DYP radarlarla bağlı müraciət yaydı
  • 7-07-2025, 12:12
    Qanunsuz tikintilərlə “şöhrət” yarışı: Sabunçu “qalibdir” – yoxsa hələ finişə çatmayıb?
  • 7-07-2025, 11:43
    Xalxal meşələri məhv edilir, nazirlik susur-VİDEO
  • 7-07-2025, 10:26
    Mingəçevirdə stadion işçiləri maaş həsrətində -“Günün 24 saatı işləyirik, əməkhaqqımız verilmir”
  • 7-07-2025, 09:35
    Vəzifəli şəxsin qardaşı “Access Bank” da Vətən müharibəsinin iştirakçısını necə aldatdı? - TƏFƏRRÜAT
  • 7-07-2025, 09:09
    Nizami rayonunda Heydər Əliyev parkının ərazisi kimə satılıb?-Video
  • 5-07-2025, 17:43
    DEPUTAT HAQDA ŞOK İDDİA - Gecə zorla katibəsinin evinə soxulub, əri görüb və...
  • 5-07-2025, 16:57
    Günel 150 min manatlıq brilyant “Bvlgari” aldı
  • 5-07-2025, 10:45
    ADSEA-nın vəzifəli şəxsi Zemfira Hüseynbəyli bayram tədbirinə 38 min manatlıq briliant kolye ilə gəldi….
  • 5-07-2025, 08:43
    İlham İsmayılov “LİDER-LİNE” MMC-yə Mingəçevirdə nədən belə geniş şərait yaradır
  • 4-07-2025, 18:24
    İyulun 6-sı bu yol bağlı olacaq
  • 4-07-2025, 17:39
    Kremlin Bakıya media diversiyası: İlham Rəhimovun təbliğatının gizli məqamları - uğursuz cəhdin tarixçəsi...
  • 4-07-2025, 16:20
    “Bu sammitdə bir sıra ilklərə imza atdıq”
  • 4-07-2025, 15:15
    Pezeşkian İlham Əliyevə təşəkkür etdi
Daha çox
  • Baş redaktor: Çingiz Məmmədov
  • Telefon: (+99450) 344 66 36
  • Gündəm
  • Siyasət
  • İqtisadiyyat
  • Cəmiyyət
  • Hadisə
  • Müsahibə
  • Araşdırma
  • Mədəniyyət
  • Dünya
  • İdman
  • Maraqlı
  • Video
Müəllif hüquqları qorunur. Gundelikxeber.org-nun məlumatlarından istifadə etdikdə istinad mütləqdir. Məlumat internet səhifələrində istifadə edildikdə müvafiq keçidin qoyulması mütləqdir.
  • Ana səhifə
  • Haqqımızda
  • Reklam
  • Əlaqə